Urazy torebki stawowej to grupa najbardziej nieprzyjemnych kontuzji, bez względu na to, czy jest to pęknięta torebka stawowa w kolanie, czy naciągnięta torebka stawowa w kostce. Niestety problem ten bardzo często jest bagatelizowany, co z czasem może doprowadzić do poważnych konsekwencji. Zatem, jakie są rodzaje kontuzji, jak zbudowana jest torebka stawowa i jak leczyć ją, w przypadku odniesienia kontuzji?

Budowa torebki stawowej i jej funkcje?

Torebka stawowa (łac. capsula articularis) to osłona stawu, która pełni też funkcję łącznika powierzchni stawów. Budowa torebki stawowej składa się z dwóch elementów ­­­– warstwy zewnętrznej i wewnętrznej. Pierwsza zwana błoną włóknistą jest mocna i gruba, zbudowana z włókien kolagenowych, a druga (tzw. błona maziowa) jest jej przeciwieństwem – jest cienka i delikatna. Wytwarza maź, która zawiera mucynę, czyli składnik śliny, odpowiadający za jej lepkość oraz kuleczki tłuszczu. Maź jest odpowiedzialna za zmniejszanie tarcia kości podczas ruchu, gdyż działa na kości, jak klej, pozwalając utrzymać je w formie połączonego, pojedynczego układu.

Urazy torebki stawowej

Jako że torebka stawowa jest rozciągliwa, dosyć łatwo może dojść do jej uszkodzenia. Dzieje się to wtedy, kiedy wykonany ruch przekracza jej wytrzymałość. Zasadniczo wyróżnia się trzy etapy zaawansowania uszkodzenia torebki stawowej:

Przeczytaj również
  • Naciągnięcie torebki stawowej – jest to najlżejsza możliwa kontuzja, gdy mówimy o kontuzji torebki stawowej, głównie dlatego, że tyczy się wąskiego grona włókien torebki, bardzo często w kontekście naciągnięcia. Ten typ kontuzji cechuje mniejsza niż w cięższych przypadkach bolesność oraz obrzęk chorego stawu. Sama funkcja miejsca połączenia kości jest nieznaczne ograniczona. Czas rekonwalescencji wynosi do trzech tygodni.
  • Pęknięcie torebki stawowej – w przeciwieństwie do naciągnięcia, zarówno ból stawu, jak i jego obrzęk są w tym przypadku odpowiednio większe. Funkcja stawu jest bowiem wprost proporcjonalna do wzrostu dyskomfortu fizycznego. Do kontuzji dochodzi zazwyczaj przy bardzo gwałtownych ruchach, które znacznie przewyższają wytrzymałość torebki stawowej, powodując przerwanie ciągłości jej struktury. Powrót do zdrowia trwa ok. sześciu miesięcy, w zależności od miejsca, w którym doszło do kontuzji. Warto dodać, że pęknięta torebka stawowa w kolanie potrzebuje zazwyczaj o wiele więcej czasu niż ta w kostce.
  • Zerwanie torebki stawowej – najcięższy przypadek kontuzji torebki stawowej, który zazwyczaj oznacza całkowite rozerwanie włókien, powodując kompletne przerwanie ich ciągłości. Staw całkowicie traci możliwość poruszania się, bardzo szybko puchnie, a ból jest ogromny. Powrót do zdrowia trwa od roku do kilku lat. Zdarza się też, że torebka stawowa nigdy nie wraca do pełnej sprawności.

Objawy kontuzji torebki stawowej i powikłania przy braku leczenia

Objawy uszkodzenia torebki stawowej są często widoczne gołym okiem, choć nigdy do końca nie możemy stwierdzić, jak mocno przekroczyliśmy jej wytrzymałość. Objawy kontuzji torebki stawowej to m.in.:

  • opuchlizna i krwiaki w okolicy stawu,
  • ból i ograniczona (lub wykluczona) możliwość poruszania stawem,
  • w momencie urazu słyszalny trzask, świadczący o zerwaniu bądź naderwaniu włókien torebki,
  • podwyższona temperatura ciała w okolicy miejsca urazu (świadcząca o stanie zapalnym),
  • uczucie niestabilności, uciekania stawu w którąś ze stron.

Nieleczona kontuzja torebki stawowej może doprowadzić do bardzo brzemiennych w skutkach i nieprzyjemnych powikłaniach, takich jak:

  • urazy chrzęstno-kostne wewnątrz stawu i przy kości,
  • zapalenie ścięgien mięśni,
  • zmiany zwyrodnieniowe,
  • zwiększone ryzyko kontuzjowania innej części stawu,
  • uczucie niestabilności, uciekania stawu.

Leczenie kontuzji torebki stawowej

Na początku ortopeda ocenia stopień kontuzji poprzez wykonanie zdjęcia rentgenowskiego lub badania USG. W zależności od tego, jak głęboka jest kontuzja, może być wymagana nawet operacja lub długotrwałe noszenie ortezy lub ściągaczy stabilizującej (zdecydowanie odchodzi się już od gipsu). Kolejnym etapem powrotu do zdrowia jest rehabilitacja połączona z farmakologią. Najczęściej polecanymi zabiegami są te, które działają jednocześnie przeciwzapalnie i przeciwbólowo.

Podsumowując, w zależności od stopnia inwazyjności urazu torebki stawowej wymagane będą inne sposoby leczenia i rehabilitacji. W każdym przypadku należy jednak niezwłocznie zasięgnąć specjalistycznej opinii.

źródło: rehabilitacja-mw.pl – fizjoterapia Ursynów