Niedosłuch u noworodka – nie lekceważ wyników badań przesiewowych 

W Polsce powszechne badania przesiewowe słuchu prowadzone są już w oddziałach noworodkowych. To bardzo ważne rozwiązanie z zakresu zdrowia społecznego, gdyż w przypadku noworodka z niedosłuchem, bez interwencji lekarskiej zaburzeniom ulegają również inne sfery poznawcze, a opóźnienia w rozwoju mózgu – poprzez docieranie do niego słabszych bodźców dźwiękowych – mogą także opóźnić ogólny rozwój psychospołeczny dziecka. Co bardzo istotne z punktu widzenia dziecięcej psychologii rozwojowej: przeoczenie jakiegokolwiek etapu rozwoju, wywołane na przykład niezdiagnozowanym niedosłuchem, skutkuje następnie długą i trudną rehabilitacją. W niektórych przypadkach deficyty rozwojowe, ze względu na tak zwane domknięcie się okienek rozwojowych (czyli określonego biologicznie czasu nabywania przez dziecko pewnych umiejętności, takich jak rozpoznawania dźwięków mowy), jest nieodwracalne. Dlatego warto nie tylko zapoznać się szczegółowo z wynikami, obligatoryjnych w Polsce dla wszystkich noworodków, wynikami badań przesiewowych słuchu, ale i skonsultować je z audiologiem i neurologiem dziecięcym.

Na czym polega badanie przesiewowe dziecka? 

Podstawowe badanie przesiewowe dla noworodków, zwane poprawnie otoemisją akustyczną, polega na rejestracji otoemisji akustycznych (dźwięków będących reakcją na bodziec akustyczny lub samoistnych, wynikających z fizjologii mózgu), przy użyciu sondy monitorowej umieszczonej w kanale ucha zewnętrznego. Metoda ta jest całkowicie nieinwazyjna, nie powoduje żadnych uszkodzeń mechanicznych słuchu, nie jest też stresująca dla dziecka i można ją powtarzać wielokrotnie, jeśli zachodzi wątpliwość do prawidłowego działania narządu słuchu. To podstawowa forma diagnostyki audiologicznej stosowana w Polsce decyzją Ministerstwa Zdrowia rutynowo i obowiązkowo w stosunku do wszystkich noworodków. Nie jest to badanie ilościowe słuchu, lecz jedynie diagnostyka sprawności narządu słuchu. Ocenia ono sprawność mechaniczną receptora słuchu. Jeśli otoemisja akustyczna nie budzi żadnych wątpliwości, noworodek ma wklejaną do książeczki zdrowia dziecka niebieską naklejkę. Jeżeli wyniki otoemisji słuchu wypadną na granicy normy lub poniżej prawidłowych wyników, dziecko otrzymuje wklejkę w postaci żółtej naklejki. Jest to graficzny znak informujący rodziców i pediatrę terenowego o konieczności powtórzenia badania, dalszej diagnostyki słuchu oraz szeregu dodatkowych konsultacji laryngologicznych i neurologicznych. Należy także zwracać uwagę na powiązane z wadami budowy i działania receptorów słuchu, tendencje do zaburzeń ze spektrum autyzmu dziecięcego. Ważne jest, aby wraz ze wczesnym wykryciem wady słuchu, podjąć diagnozę i leczenie, gdyż większość wad rozwojowych tego typu jest obecnie uleczalnych lub objętych wsparciem umożliwiającym rozwój dalszych problemów somatycznych, psychicznych i ogólnych deficytów rozwojowych.

Czy moje dziecko ma niedosłuch? Jakie są dane populacyjne problemów ze słuchem?

W populacji 1000 dzieci 1-2 rodzi się z głębokim niedosłuchem, tyle samo ma niedosłuch w stopniu średnim lub lekkim. Wrodzony niedosłuch populacyjnie powtarza się aż 6 razy częściej niż choroby typu hypotyroza i 15 razy częściej niż fenyloketonuria, co potwierdza epidemiologiczną zasadność wprowadzenia obowiązku badań przesiewowych.

Jak rozpoznać problemy ze słuchem u starszych dzieci?

W wielu przypadkach niedosłuch noworodkowy nie zostaje jednak wyłapany w okresie niemowlęcym. W przypadku dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym uwagę rodziców, opiekunów, nauczycieli lub pediatrów powinny zwrócić następujące symptomy: brak reakcji na bodźce dźwiękowe, w tym głos ludzki, brak gaworzenia w okresie do i po 6 miesiącu życia, brak rozumienia podstawowego słownictwa i brak wypowiadania pierwszych słów po 1 roku życia. W każdym wieku dziecka należy także zwracać uwagę na zbyt głośne mówienie, niereagowanie na polecenia lub zbyt głośne włączanie muzyki, uruchamianie komputera lub telewizora. Być może przyczyną nie jest przekora dziecka, a właśnie niedosłuch.

Inspirowane: Strefasluchu.pl – najlepsze aparaty słuchowe