Czym są żylaki i jak się objawiają?

Żylaki, zwłaszcza kończyn dolnych, są jednym z najpowszechniejszych schorzeń i stanowią objaw kliniczny przewlekłej choroby żylnej. Ich podłoże leży w rozszerzonych, wydłużonych żyłach o krętym przebiegu. Są widoczne na pierwszy rzut oka jako zgrubienie na skórze, najczęściej o sino-szarym zabarwieniu. Objawy, które pojawiają się wraz z przebiegiem choroby, to m.in.: obrzęk nóg i stóp objętych żylakami, skurcze mięśni, pieczenie, swędzenie o różnym nasileniu, a nawet mrowienie. Należy jasno zaznaczyć, że żadnego z objawów nie powinno się lekceważyć, ponieważ powikłania mogą być bardzo poważne lub w skrajnych przypadkach doprowadzić do śmierci.

Żylaki – dlaczego powstają?

Mimo tego, że medycyna stale się rozwija, nie da się jednoznacznie wskazać przyczyny żylaków. Określono natomiast czynniki wpływające na ich rozwój, a są to:

  • uwarunkowania genetyczne – jest to jeden z fundamentalnych czynników ryzyka rozwoju żylaków. Występowanie tego schorzenia w rodzinie znacznie obciąża następne pokolenia ryzykiem zachorowania.
  • płeć – u kobiet odnotowuje się więcej przypadków niż u mężczyzn, ponadto ryzyko zachorowania wrasta z każdą ciążą ze względu na zmiany hormonalne i wzrost objętości krwi krążącej
  • wiek – z wiekiem wzrasta ryzyko powstania żylaków
  • długotrwałe zachowywanie pozycji siedzącej lub stojącej, najczęściej związane z trybem pracy bądź kompletnym brakiem aktywności fizycznej
  • zbyt ciasna, źle dobrana odzież.

Metody leczenia żylaków – metody uciskowe

Leczenie zachowawcze żylaków, czyli terapia uciskowa, polega na poddawaniu kończyn objętych chorobą uciskowi za pomocą (odpowiednio dobranych przez lekarza) pończoch lub rajstop. Porada odpowiednio wykwalifikowanej osoby jest wręcz niezbędna, ponieważ takie specjalistyczne pończochy mają różne stopnie ucisku i powinny być one dopasowane indywidualnie do stopnia problemu. Dodatkowo lekarz flebolog oceni, czy istnieją przeciwwskazania do tego sposobu leczenia (którymi są np. cukrzyca czy miażdżyca). Dodatkowo metody uciskowe stosowane są przy rekonwalescencji po leczeniu inwazyjnym.

Metody leczenia żylaków – leczenie zabiegowe

  • Skleroterapia – wstrzykiwanie do żył związku chemicznego mającego za zadanie zamknąć światło naczynia, uprzednio wywołując stan zapalny. Jest to metoda skuteczna w leczeniu żylaków małych i średnich. W skleroterapii używane są także płynne związki – najczęściej tetradecylosiarczan sodu i polidocanol – wytwarzające pianę, która pozwala na utrzymywanie się substancji w żyle przez dłuższy czas, dzięki czemu metoda jest skuteczniejsza i może być używana przy leczeniu większych żylaków. Zabieg ten jest bezpieczny, jednak mogą pojawić się powikłania, takie jak przebarwienia (zanikające z biegiem czasu) oraz – o wiele rzadziej – reakcja alergiczna.
  • Zabieg laserowy – leczone w ten sposób są najczęściej żylaki żył odpiszczelowej i odstrzałkowej. Do żylaka wprowadzane są drobne nakłucia lub nacięcia cewnika, który emituje światło lasera. Efekt jest natychmiastowy, chora żyła się obkurcza i jej naczynie się zamyka.

Metody leczenia żylaków – leczenie operacyjne

Operacja żylaków polega na usunięciu niewydolnej żyły odpiszczelowej. Wiąże się z dłuższym pobytem w szpitalu i może doprowadzić do powikłań (zakażenia ran pooperacyjnych), co skutkuje dużymi siniakami. Przeciwwskazaniami do wykonania zabiegu są choroba zakrzepowo-zatorowa, choroby serca, choroby autoimmunologiczne, cukrzyca, a także niedrożność żył głębokich.