Małe dziecko poznaje świat zewnętrzny używając wszystkich zmysłów. Każdy z nas chyba zwrócił uwagę na fakt, że niemowlęta i dzieci w pierwszych kilkunastu miesiącach życia mają tendencję brania do buzi różnorodnych przedmiotów, ssania sznureczków od ubrań i wykazywania innych tego typu zachowań. W ten sposób maluch uczy się świata zewnętrznego. Kinestezja to odbieranie informacji ze środowiska zewnętrznego i reagowanie na bodźce pod wpływem tych informacji w szczególnej perspektywie, jaką stanowi rozumienie położenia własnego ciała względem innych ciała, przedmiotów i usytuowania się w przestrzeni. Inaczej mówiąc, kinestezja oznacza proces doświadczenia własnego cielesnego ja.

Dzięki kinestezji dziecko zaczyna rozumieć tak subtelne informacje, jak aktualne położenie własnej głowy, rączki lub nóżki. Potrafi określić odległość klocka, sięgając po niego w zabawie, ale także na przykład umie cieleśnie wyczuć przestrzeń pomiędzy sobą a drzwiami lub kolejnym schodem. Kinestezja wiąże się z kontrolą płynności i precyzji ruchów. Prawidłowy rozwój kinestetyczny dziecka powoduje, że może ono stawiać pewne kroki, wdrapać się na fotel lub wyjść po schodach.

Dalsze stopnie wykorzystania procesów kinestetycznych to nauka gry na instrumencie wymagająca bezwzrokowego poruszania palcami po klawiaturze i jednoczesnego spoglądania w nuty, czy prawidłowe czucie nadgarstka i dłoni w trakcie jedzenia zupy. Rozwój kinestetyczny ma wpływ na wszystkie wykonywane przez dziecko czynności. Ważne, aby przebiegał on harmonijnie i bez regresów.

Integracja sensoryczna a kinestezja

Z biologicznego punktu widzenia integracja sensoryczna oznacza proces neurologiczny przebiegający w komórkach nerwowych mózgu, który odpowiada za przetwarzanie informacji zmysłowych i łączenie ich w funkcjonalne wiązki doświadczeń. Inaczej mówiąc, mózg dziecka uczy się, czym jest dane doświadczenie i jak z niego korzystać w przyszłości. Małe dziecko, które jest wspierane zabawami opartymi na integracji sensorycznej, na przykład czuciu głębokim, zyskuje wspaniały trening mózgu i całego układu nerwowego.

Integracja sensoryczna w zabawie to budowanie pozytywnych połączeń pomiędzy poszczególnymi zmysłami, takimi jak: wzrok, smak, słuch i kolejne doświadczenia zmysłowe. Dziecko, które bawi się szmatkami, klockami, naciska na kolorowe guziczki rączką lub turla się po dywanie doświadcza prawidłowej integracji sensorycznej i buduje efektywne procesy kinestetyczne. Kinestezja jest efektem dobrze przebiegającej integracji sensorycznej. Wspierają ją także zabawy dziecięce z dzwoneczkami, łagodnie aktywującymi zmysł słuchu, plasteliną lub innymi masami plastycznymi wymagającymi pracy mięśni precyzyjnych w rączkach, podrzucaniem piłeczek i wieloma innymi aktywnościami dziecka mobilizującymi harmonizację zmysłów.

Integracja sensoryczna w zabawach, której pożądanym efektem jest prawidłowa kinestezja u dziecka, jest także metodą profilaktyki dysleksji, dysgrafii, dysortografii i wielu innych zaburzeń związanych z nieprawidłową komunikacją pomiędzy półkulami mózgowymi u dziecka. W zabawach sensorycznych dziecko uczy się własnego ciała, jego specyfiki, potrzeb i wrażliwości na bodźce ruchowe, dźwiękowe, a nawet smakowe. Bez prawidłowej integracji sensorycznej dziecko może wykazywać zaburzenia kinestezji i mieć na przykład problem z utrzymaniem równowagi (co utrudniaja chodzenie), zderzać się ze ścianami podczas zabawy lub upuszczać zabawki z rączek.

Od najmłodszych lat trzeba zapewnić dziecku zabawy aktywizujące wszystkie zmysły, aby dziecięcy mózg prawidłowo się rozwijał i sprawnie komunikował ze światem zewnętrznym.

Inspirowane: Sensoludki.pl – żłobek Bemowo